สัญญาประชาคม

โทมัส ฮอบส์*
“สัญญาประชาคม” เป็นหนึ่งในวิธีการอธิบายว่าทำไมมนุษย์ถึงต้องมาอยู่ร่วมกันเป็น “รัฐ” (ในงานจะใช้คำว่า คอมมอนเวลท์) โดยหลักแล้ว ในหลักการนี้จะอธิบายว่า เพราะมนุษย์ทำความตกลงกัน ว่าจะอยู่ร่วมกัน รัฐ(คอมมอนเวลท์) การปกครอง ผู้ปกครอง และกฎหมายจึงเกิดขึ้น

ธรรมชาติของมนุษย์และโลกก่อนมีสัญญาประชาคม

ในแนวคิดของฮอปมนุษย์นั้นเลวร้าย เห็นแก่ตัว และอ่อนแอ มนุษย์ทุกคนทีความเท่าเทียมกัน มีสิทธิ์ในการทำทุกอย่างแม้แต่ฆ่าผู้อื่น ใครจะฆ่าใครก็ได้ ดังนั้นโลกก่อนมีสัญญาประชมคมจึงมีแต่ความหวาดระแวง เป็นสภาพที่ทุกคนอยู่ในสงครามระหว่างกันและกัน ไม่มีความปลอดภัย

ทำไมต้องทำสัญญาประชาคม?

เพราะมนุษย์นั้นกลัวตาย มนุษย์จึงต้องมาตกลงกันว่าจะอยู่ด้วยกัน และสร้างความไม่เท่าเทียมขึ้น มนุษย์ยกอำนาจที่มีให้แก่คนคนหนึ่ง ซึ่งเป็นองค์รัฐาธิปัตย์ (ผู้มีอำนาจสูงสุดของรัฐ) และยอมอยู่ใต้การปกครองของเขา

ใครคือผู้มีอำนาจอธิปไตย?

องค์รัฐาธิปัตย์แต่เพียงผู้เดียว จะมีใครมีอำนาจเทียบเท่าไม่ได้

สภาพสังคมหลังทำสัญญาประชาคม

มนุษย์พ้นจากสภาพสงครามระหว่างกันและกันเพราะอยู่ใต้กฎหมายขององค์รัฐาธิปัตย์


การเรียกอำนาจคืนจากผู้มีอำนาจอธิปไตย

มนุษย์ไม่มีสิทธิเรียกอำนาจคืน จะทำอะไรองค์รัฐาธิปัตย์ไม่ได้เพราะไม่อย่างนั้นจะกลับไปเป็นสภาพสงคราม มนุษย์ยังเหลือสิทธิ์เดียวคือสิทธิ์ในชีวิตเท่านั้น องค์รัฐาธิปัตย์จะเอาชีวิตไปไม่ได้เพราะผิดข้อตกลง